In 2012 zag Van den Berg een 29-jarige patiënt met uitgezaaid melanoom, die door de afdeling Interne Oncologie was doorverwezen vanwege een veel te lage concentratie cortisol. Naast een geïsoleerd centraal hypocorticolisme was er ook sprake van een primaire thyreotoxicose. Deze patiënt had vier infusen gehad met het toen net geïntroduceerde middel ipilimumab, een monoklonaal antilichaam gericht tegen immuun-checkpoint CTLA-4. Een MRI van de hypofyse bevestigde het vermoeden van een hypofysitis, naast een kortdurende thyreotoxicose door een thyreoïditis; beide zijn inmiddels beschreven als immuungerelateerde bijwerkingen van checkpoint-remmers.1
Endocriene complicaties immuun-checkpoint-remmers
De antitumorwerking van immuuntherapeutica als ipilimumab, nivolumab en pembrolizumab kan gepaard gaan met ontstekingen van de hypofyse en schildklier. Dr. Gerrit van den Berg heeft hierin de nodige expertise. Rond schildklierpathologie geeft hij voornamelijk advies op afstand. Voor de hypofyseproblematiek verwacht hij dat op speciale immuuntherapiedagen een apart endocrinologiespreekuur moet komen.
Maak een gratis account aan en krijg toegang tot alle artikelen
Heeft u al een account?