Keuzevrijheid?

Beeld: Par-pa fotografie

Voor het eerst sinds jaren heb ik de zomervakantie niet in het buitenland doorgebracht, maar gewoon in Nederland. Toevallig was dat niet: de COVID-19-crisis heeft een belangrijke rol gespeeld bij onze keuze voor de vakantiebestemming. Wel was dit een volledig vrije keuze.

Maar hoe bewerkstellig je blijvende gedragsveranderingen waarbij er eigenlijk geen keuzemogelijkheid is, zoals bij de anderhalvemeter-regel? Dat blijkt veel lastiger, en is in zekere zin vergelijkbaar met primaire preventie van aan leefstijl gerelateerde ziekten. Misschien is het wel net als met de vakantiekeuze: op het moment dat het een intrinsieke keuze wordt, zal het makkelijk zijn om hem vast te houden. Een beetje vergelijkbaar met je autogordel omdoen.

Ook in de patiëntenzorg en de ziekenhuisorganisatie hebben we door de COVID-19-crisis verplichte keuzes moeten maken. Ik kan me goed voorstellen dat sommige van deze verplichte keuzes straks intrinsieke keuzes worden, als blijkt dat het beter en efficiënter is. Menig heilig huisje is inmiddels al gesneuveld door de crisis. We moeten er alleen wel voor waken dat het onze eigen intrinsieke keuzes blijven, en niet alsnog keuzes worden die zijn opgelegd door anderen met verschillende belangen.

Het is daarom van belang dat we vooraf heldere criteria vaststellen op basis waarvan we straks gaan evalueren of een verplichte keuze een vrijwillige keuze zal worden, of dat we er snel weer mee moeten stoppen. Thuiswerken, de versnelde introductie van videoconsulten en het opschorten van minder essentiële vergaderingen zijn mooie voorbeelden van verplichte en straks mogelijk vrijwillige keuzes.

In dit nummer staan we stil bij de gevolgen van de COVID-19-crisis voor de reguliere endocriene zorg, de keuzes die hierbij gemaakt zijn, en de lessen die we hieruit kunnen trekken. We besteden aandacht aan de mogelijke consequenties van COVID-19 voor patiënten met endocriene aandoeningen. En we kijken naar COVID-19 met een wetenschappelijke (uiteraard endocrien gekleurde) bril.

Mocht u even genoeg hebben van COVID-19: ik raad u zeker aan om het interview met de kersverse hoogleraar Henri Timmers en zijn post-doc Margo Dona te lezen. Zij vertellen over hun onderzoek naar erfelijke paragangliomen met behulp van een model van zebravissen.

Ik wens u veel leesplezier en wijsheid bij het maken van uw keuzes.

Namens de redactieraad en het NVE-bestuur